Στιγμές στο πολεμικό νεκροταφείο του κόλπου της Σούδας

Πέρασα σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του απογεύματος στο πολεμικό νεκροταφείο του κόλπου της Σούδας. Υπάρχουν στιγμές που με τραβάει αυτό το μέρος, όχι για κάποιον ιδιαίτερο λόγο, αλλά για να κάθομαι και να κοιτάζω στις σειρές πάνω σε σειρές τάφων, όλοι σχολαστικά διατεταγμένοι, προς τη θάλασσα της Σούδας.

Αν και γεννήθηκα το 1946 μετά το τέλος του πολέμου, καταλαβαίνω βαθιά τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εδώ, χάρη στις αφηγήσεις που έχω διαβάσει, τις ιστορίες που έχω ακούσει και τους κινηματογράφους ειδήσεων που έχω δει.

Πολεμικό Νεκροταφείο του κόλπου της Σούδας

Το πολεμικό νεκροταφείο του κόλπου της Σούδας είναι μια απόδειξη της γενναιότητας και της θυσίας των Βρετανών και των συμμάχων στρατευμάτων, συμπεριλαμβανομένων Νεοζηλανδών, Αυστραλών και άλλων. Οι στρατιώτες αυτοί διασώθηκαν από την ηπειρωτική Ελλάδα και μεταφέρθηκαν στη Σούδα από το Βασιλικό Ναυτικό. Το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα στην ηπειρωτική χώρα είχε κατακλυστεί από τις γερμανικές δυνάμεις και όσοι είχαν την τύχη να επιβιβαστούν σε πλοία του Ναυτικού ήταν από τους πιο τυχερούς.

Τα θωρηκτά και τα αντιτορπιλικά, σημειωμένα με μεγάλους κόκκινους σταυρούς, λειτουργούσαν ως πλοία νοσοκομείων που μετέφεραν τραυματίες. Ωστόσο, αυτά τα σύμβολα ουδετερότητας δεν πτόησαν τους Γερμανούς, οι οποίοι συνέχισαν την αεροπορική τους επίθεση στα βρετανικά πλοία. Μερικά από αυτά τα πλοία έπρεπε ακόμη να φτάσουν στον κόλπο της Σούδας. Κάποια στιγμή, μέχρι και τριάντα πλοία του βρετανικού πολεμικού ναυτικού βρίσκονταν στη Σούδα, υπό συνεχή βομβαρδισμό από τη γερμανική Luftwaffe.

Έως και είκοσι από αυτά τα πλοία υπολογίζεται ότι θα παραμείνουν στον κόλπο της Σούδας, τον τελευταίο τόπο ανάπαυσής τους. Οι άνδρες που κατάφεραν να ξεφύγουν από τα βυθιζόμενα πλοία ανέβηκαν στις πλευρές του κόλπου και αναζήτησαν καταφύγιο στους γύρω ελαιώνες. Η σκηνή ήταν απόλυτο χάος και οι απώλειες ζωής ήταν τεράστιες. Ο αριθμός των νεκρών αυξήθηκε περαιτέρω τον Μάιο του 1941 όταν οι γερμανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν αεροπορική επίθεση στο νησί της Κρήτης.

Μετά τον πόλεμο, όλα τα πτώματα, αναγνωρίσιμα ή μη, μεταφέρθηκαν πίσω στον κόλπο της Σούδας. Ενταφιάστηκαν σε αυτό το υπέροχο νεκροταφείο, δώρο στην Επιτροπή Πολεμικών Τάφων από τον ελληνικό λαό. Κάθε σώμα σημειώνεται με μια πέτρα.  

Ορισμένες πέτρες φέρουν ονόματα, αλλά πολλές διαβάζουν « Ένας Βρετανός Αεροπόρος» ή «Ένας Νεοζηλανδός Στρατιώτης ». Ανάμεσα στις πέτρες, μπορείτε να βρείτε τα ονόματα αξιόλογων ατόμων όπως ο John Pendlebury, ο έφορος της Κνωσού, που εντάχθηκε στην άμυνα της Κρήτης και πέθανε γενναία το 1941.

Σήμερα παρατήρησα μια πέτρα που έφερε το όνομα ενός Νεοζηλανδού στρατιώτη Μαορί που έχασε τη ζωή του πολεμώντας τους Γερμανούς κατά την εισβολή στην Κρήτη. Εκτός από την πέτρα, ένας μικρός ξύλινος σταυρός είναι χωμένος στη γη και δίπλα του είναι μια φωτογραφία του στρατιώτη πριν φύγει από τη Νέα Ζηλανδία. Η εικόνα είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι διένυσε μεγάλη απόσταση για να πολεμήσει σε έναν πόλεμο εναντίον ανθρώπων που μπορεί να μην γνώριζε ποτέ.

Η παρουσία της φωτογραφίας υποδηλώνει ότι κάποιος, ίσως οι γονείς του ή ένα αδερφάκι του, έκανε επίσης το μακρύ ταξίδι σε αυτό το μέρος. Ήρθαν να προσευχηθούν γι' αυτόν και να αφήσουν αυτό το μικρό ενθύμιο μιας ζωής τραγικά σύντομη από τον πόλεμο. Σήμερα, καθώς κοίταξα στα μάτια τον στρατιώτη της φωτογραφίας, με πλημμύρισε μια αίσθηση βαθιάς θλίψης για την τρομερή απώλειά τους.

Επιπλέον στοιχεία:

Η Μάχη της Κρήτης, που έλαβε χώρα από τις 20 Μαΐου έως την 1η Ιουνίου 1941, ήταν μια σημαντική στρατιωτική σύγκρουση κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν μέρος της ευρύτερης Βαλκανικής Εκστρατείας και της Μάχης της Μεσογείου. Η μάχη έγινε στο νησί της Κρήτης.

Η μάχη έγινε μεταξύ δύο φατριών. Η Faction 1 αποτελούνταν από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ελλάδα. Η Faction 2 αποτελούνταν από τη Ναζιστική Γερμανία και το Βασίλειο της Ιταλίας.

Οι διοικητές μάχης ήταν ο Bernard C. Freyberg για την Faction 1 και ο Kurt Student για τη Faction 2. Οι δυνάμεις που συμμετείχαν στη μάχη ήταν σημαντικές, με τη Faction 1 να αναπτύσσει μεταξύ 40.000 και 61.800 άτομα και τη Faction 2 να αναπτύσσει 31.700 άτομα.

Σημαντικές απώλειες σημείωσαν τη μάχη. Η Φατρία 1 υπέστη 4.123 στρατιωτικούς θανάτους και 17.479 αιχμαλώτους πολέμου, συνολικά 21.602 άτομα. Η Φατρία 2 υπέστη 1.915 στρατιωτικούς θανάτους, 1.759 αγνοούμενους στη μάχη και 2.000 τραυματίες, συνολικά 5.674 άτομα.

Στη Μάχη της Κρήτης καταστράφηκαν πολλά αεροσκάφη και πλοία. Η Faction 2 έχασε 284 αεροσκάφη, ενώ η Faction 1 είχε εννέα πλοία κατεστραμμένα και 11 καταστράφηκαν.

Παρά τις μεγάλες απώλειες, η μάχη κατέληξε σε νίκη του Άξονα. Αυτή η μάχη ήταν ένα σημαντικό γεγονός στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και σηματοδότησε την πρώτη κυρίως αεροπορική εισβολή στην ιστορία.

Αξιοσημείωτες μάχες κατά τη Μάχη της Κρήτης περιλαμβάνουν τη Μάχη της 42ης Οδού, τη Μάχη του Ρεθύμνου και τη Μάχη του Ηρακλείου.

Προβολές: 30